De wereld van de geuren is een sensuele wereld. Loop nu, in de lente, maar eens in je tuin, het park of het bos met je neus open en ogen dicht.
In de Houtkamp bloeit nu het daslook volop, de meidoorn en het fluitenkruid volgen deze week. Weet je hoe ze ruiken? Zoetig, weeïg, zuur, scherp, zacht?
Het is me opgevallen dat bijna alle bloemen van ‘wilde’ bomen, struiken en planten geuren en de gekweekte bloemen nauwelijks. Soms sterk zoals het daslook en de kamperfoelie, soms subtiel zoals het fluitenkruid. De westerse mens denkt dat uiterlijk belangrijker dan is dan de geur. Onze samenleving is ingesteld op kijken: uiterlijk, kleding, inrichting, films. Eigenlijk is dat raar, want bij de mens is de neus het belangrijkste orgaan. Geuren bepalen ons gedrag meer dan vormen en kleuren. Geur activeert de smaakpapillen, toont gezondheid en roept sensuele gevoelens op. Gevaar en angst ruiken mensen, dieren en planten eerder dan dat ze het zien of horen. Ons zweet mag niet ruiken, o nee, overstem het met deodorant en parfum. Winkels geuren verleidelijk omdat ze weten dat het beter verkoopt.
WAAROM ZIJN GEUREN ZO BELANGRIJK?
Met geuren lokken bloemen insecten voor de bestuiving, of wel: voor het nageslacht. Dieren verspreiden geuren om hun territorium aan te geven, maar ook om een partner aan te trekken, voor, jawel, het nageslacht. Zelfs vissen ruiken in het water waar voedsel is en seks.
We hebben de mens bijzondere eigenschappen toegedicht, maar de mens is in menig opzicht gewoon een diersoort. Hoewel de geciviliseerde mens zich het in zijn dagelijkse leven niet realiseert, bepalen onze geuren onze contacten. Sterker nog, onze neus bepaalt ons nageslacht.
Een vrouwtjes mens of dier kiest een man vooral op basis van zijn geur. Niet op basis van de gekochte geur, maar op de feromonen in zijn zweet. De geur vertelt haar of hij een geschikte vader voor haar kinderen kan zijn. Hoewel ze wellicht denkt af te gaan op karakter, uiterlijk of status, bepaalt haar neus veel. Zij kiest primair een man met tegengestelde genen en dat ruikt ze! Waarom een man met tegengestelde genen? Om voor een gezonder nageslacht de zwakke plekken in haar eigen genen te verbeteren met die van de man.
Uit recent onderzoek vermoedt men dat onder invloed van de anticonceptie-hormonen een vrouw anders ruikt. Vrouwen die de ‘pil’ slikken, kiezen met hun neus een man met gelijke genen, waardoor het nageslacht geen sterkere maar zwakkere genen krijgt. Ook vissen ruiken anders door de medicijnvervuiling van het water. De tijd zal leren wat de gevolgen op lange termijn zijn.
Is dit een pleidooi dat we beter net als planten en dieren alleen onze natuurlijke geuren dienen te verspreiden? Zeker niet, goed gekozen geurtjes zijn heerlijk, maar weet dat de echte seksuele aantrekkingskracht toch echt ligt in onze eigen natuurlijke geur. Net als bij de bloemen en de bijtjes.
tekst en foto: Els Baars
verschenen in LW mei 2016