Geniet je ook zo van de sierlijke, vrolijk babbelende boerenzwaluwen, als je op het platteland fietst? Dan weer vliegen ze hoog in de lucht, dan weer scheren ze laag over de weiden en het water. Je herkent ze aan de lange, gespleten staart. Hoe de boerenzwaluw aan deze opvallende staart is gekomen, is een tragisch verhaal vol huiselijk geweld. Luister naar deze oude Duitse legende:
Er was eens een alcoholist die de hele dag in het café zat, terwijl zijn zachtaardige vrouw thuis van ‘s morgens vroeg tot ‘s avonds laat gebogen over de naaimachine een karig inkomen bij elkaar naaide. Buren schoten haar vaak te hulp in haar povere bestaan. Op een dag kwam de zuiplap weer dronken thuis en hij was razend omdat zijn vrouw het eten niet snel genoeg op tafel bracht. Hij sloeg het meubilair kort en klein en daarna richtte zijn woede zich op zijn vrouw. Hij sloeg haar hard en ze zakte in elkaar. Toen de man haar verder wilde schoppen, schoten de goden de arme vrouw te hulp. Door een gedaanteverandering werd de vrouw uit haar lijden verlost. De goden veranderden haar in een ranke vogel die kon ontsnappen aan de mishandeling door naar een balk in de zoldering van de kamer te vluchten. Hoog in de kamer keek ze naar beneden naar de razende dronkaard. Hierdoor raakte hij nog meer buiten zinnen en hij wierp een mes naar de vogel boven op de balk. Ze dook snel weg maar het mes boorde zich nog net in de veren van haar staart. Om de volgende aanval te ontlopen trok ze zich wanhopig los, waarbij haar staart in tweeën scheurde. Zo ontkwam ze en vloog weg door een open raampje naar buiten, hoog de lucht in. Daar vliegt ze tot op de dag van vandaag en nog immer met een gespleten staart, als symbool van haar vrijheid.
Ondanks alle ellende die ze meemaakte, bleef ze van de mensen houden, vooral van de hard werkende boeren op het land. De boerenzwaluw leeft vooral bij boerderijen en nestelt graag in de stallen. Nog altijd is ze heel ijverig en vangt de insecten die de dieren en de mensen op de boerderijen lastig vallen. Daarom zijn alle boeren trots op hun boerenzwaluwen en zorgen ze liefdevol voor goede broedplaatsen en open raampjes in de schuren. Boeren weten het zeker: broedende boerenzwaluwen in de boerderij zorgen voor geluk.
Hoe langer de staart van een mannetje, hoe populairder hij is bij de vrouwtjes. Boerenzwaluwen leven op het rustige platteland bij boerderijen waar veel insecten voorkomen. Ze broeden in schuren, onder afdakjes en bruggen en brengen 2 nesten groot. In één zomerseizoen verschalkt een zwaluwgezin wel een miljoen, vooral grotere insecten! De boerenzwaluw vliegt vrolijk duikelend en kwetterend in West Europa van half april tot eind september en overwintert in midden en west Afrika, zo’n 8.000 km ver weg.
© Els Baars, Natuurverhalen.nl