De gele lis is de enige inheemse vertegenwoordiger van de lissenfamilie in Nederland. De irissen uit onze tuinen zijn familie van de gele lis en zijn gekweekte soorten uit buitenlandse voorouders. Irissen zijn geliefd om hun fantastische diep rode, blauwe, gele en paarse kleuren en de scherpe tekening. Deze bloemen hebben de originele kleuren van de regenboog, als herinnering aan een Griekse godin. Luister naar deze Griekse mythe.
Lang, heel lang geleden hadden de Griekse goden een probleem. Omdat iedere god wijze, lieve of dreigende boodschappen naar de mensen stuurde, werden die met zoveel boodschappen opgezadeld dat ze door de bomen het bos niet meer zagen en de berichten gingen negeren. Iedere god op zich bedacht een oplossing. De een bracht de boodschap met donder en bliksem, de andere met liefdespijlen en weer een ander fluisterde de boodschap liefdevol in de oren van de mensen. Een hele mooie oplossing had oppergodin Hera gevonden. Een werkelijk oogstrelende oplossing! Ze nam de Griekse godin Iris parttime in dienst om haar boodschappen duidelijk én oogverblindend naar de aarde te sturen: Is de hemel donker en dreigend gekleurd en schijnt de zon op de wolken vol regendruppels, dan is Iris onderweg. Op voeten zo snel als de wind, snelt ze met een boodschap onder de arm vanuit de hemel via de regenboog naar de aarde. Als de Grieken de donkere en dreigende luchten met de kleurrijke pracht van de regenboog zagen, wisten ze dat Iris kwam. En onder de indruk van deze indrukwekkende aankondiging, luisterden ze altijd naar wat Hera hen via Iris wilde vertellen.
Iris had het druk met de boodschappen van Hera, maar ze wilde haar andere taak niet verwaarlozen. Die taak was water uit meren en rivieren naar de wolken brengen zodat er regen kon vallen die de gewassen besproeide. Iris was dus erg geliefd onder de boeren, die haar ‘de groeigodin’ noemden.
Gelukkig kon Iris haar beide taken vaak combineren: dan werden de boodschappen die ze via de regenboog bracht direct gevolgd door buiten van levenbrengend regenwater.
Om deze bijzondere godin niet te vergeten staan ter nagedachtenis aan Iris bloemen op aarde die getooid zijn met de meest betoverende kleuren van de regenboog én die van water houden, want ze staan het liefst aan het water.
De lissenfamilie omvat wereldwijd ruim 1500 soorten. In Nederland komt alleen de gele lis (Iris pseudacorus) in het wild voor met haar onovertroffen diep gele kleur, één van de zeven kleuren van de regenboog. Deze lis siert in het voorjaar de walkant, altijd met haar voeten in het water. Is de gele lis uitgebloeid dan is ze moeilijk te onderscheiden van kalmoes, lisdodde en egelskop. Aan de zaaddozen herken je haar weer. Daarin zitten, netjes in stapeltjes, als kleine damstenen, de zaadjes opgeslagen. Later in de zomer, als hij rijp is, barst de zaaddoos open en dobberen de zaadschijfjes over het water, op zoek naar een mooie kiemplek. De kleuren van de diverse irissoorten zijn zo mooi, dat mensen al heel vroeg een relatie hebben gelegd met de kleuren van de regenboog. Iris is de godin van de regenboog.
© Els Baars, Natuurverhalen.nl